Lịch sử và ý nghĩa ngày giỗ tổ Hùng Vương 10/03
Tất cả chúng ta đều được biết đến dịp giỗ tổ Hùng Vương, tuy nhiên không phải ai cũng biết đến nguồn gốc, cũng như ý nghĩa lịch sử của ngày lễ quan trọng này. Hôm nay hãy cùng chúng đi quay trở lại lịch sử để đưa đến những câu chuyện về lịch sử và ý nghĩa ngày giổ tổ Hùng vương này nhé.
Ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hằng năm đã trở thành “điểm hẹn” tâm linh trong mỗi người dân nước Việt. Cứ đến ngày này, dù ai ở xa, dù ai đang bận rộn, dù đi đâu về đâu, cũng tìm đường về chân núi Nghĩa Lĩnh – Phú Thọ để dâng hương tưởng nhớ các vua Hùng đã có công dựng nước.
“Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba.”
Đã là người Việt Nam không ai là không biết đến câu ca ấy và đến ngày Giỗ tổ hàng triệu bước chân của con Lạc cháu Hồng lại nô nức hành hương về Đền Hùng, thành kính một niềm tin thiêng liêng trở về cội nguồn dân tộc.
Nguồn gốc của lễ giỗ tổ
Như một niềm kiêu hãnh sâu trong tâm linh, mỗi dân tộc, mỗi quốc gia đều có một câu chuyện riêng biệt và đầy hấp dẫn cho nguồn gốc của mình. Nếu người Trung Quốc giải thích sự ra đời của vũ trụ, của đất nước họ bằng truyền thuyết Bàn Cổ, người Nhật giải thích nguồn gốc dân tộc mình bằng truyền thuyết Izanagi và Izanami, thì người Việt Nam lại có câu chuyện về Lạc Long Quân và Âu Cơ.
Truyền thuyết kể rằng Lạc Long Quân lấy Âu Cơ sinh ra 100 con, 50 con theo cha xuống biển, 50 con theo mẹ lên núi và người con cả theo cha được truyền ngôi, lấy hiệu là Hùng Vương. Thường thường nói đến giỗ Tổ là nói đến giỗ Tổ Hùng Vương. Nhưng niên hiệu lập quốc là từ thời Kinh Dương Vương vào năm 2879 TCN. Kinh Dương Vương lấy Long Nữ sinh ra Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lấy Âu Cơ sinh ra Hùng Vương. Trong thời khai quốc, Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Hùng Vương đều là những Tổ Phụ quan trọng của nòi giống Lạc Hồng.
Ngày Giỗ tổ Hùng Vương xuất hiện từ khi nào?
Theo những tài liệu còn lưu lại, Ngày Giỗ Tổ đã xuất hiện rất sớm trong lịch sử, từ thời sơ khai cách đây hơn 2000 năm. Dưới thời vua Thục Phán – An Dương Vương, cột đá thề đã được dựng trên núi Nghĩa Lĩnh, ghi rõ: “Nguyện có đất trời lồng lộng chứng giám, nước Nam được trường tồn lưu ở miếu Tổ Hùng Vương, xin đời đời trông nom lăng miếu họ Hùng và gìn giữ giang sơn mà Hùng Vương trao lại, nếu nhạt hẹn, sai thề sẽ bị gió giăng, búa dập”.
Và trong suốt bề dày lịch sử của đất nước ta, nhiều vị vua có tên tuổi của các triều đại phong kiến Việt Nam ngay từ khi lên ngôi đã từng bước xác lập “ngọc phả” về thời đại Hùng Vương, điều đó đã khẳng định vai trò to lớn của các Vua Hùng đối với non sông đất nước.
Ý nghĩa ngày 10/3
Tại sao thế hệ đi trước lại chọn ngày 10/3 làm ngày giỗ tổ chứ không phải là một ngày khác?
Theo Dịch học:
– Số 3 trong tháng 3 giỗ tổ là số của Địa chi
– Số 10 trong ngày 10 là số của Thiên can.
Tháng 3 âm lịch là tháng Thìn theo lịch nhà Hạ, Thìn là con rồng, Hoa ngữ đọc là LUNG, âm Hán Việt là LONG, Lung và Long là đồng âm của LANG, chính vì điều này con Rồng được dùng tượng trưng cho Vua.
– Năm là số trung cung của Hà-Lạc nơi điều hòa ngũ hành nên được dùng chỉ thủ lãnh, vua, người cầm đầu,
– Trong tiếng Việt: năm hay lăm → lang
Ngôn ngữ Thái và Mường hiện nay từ lang cũng có nghĩa là Thủ lãnh, người cầm đầu.
– Tóm lại: ý nghĩa của số 3 –Thìn chính là Lang là vua.
– Số 10 là can KỶ; đi hết 1 vòng trở về khởi đầu là Kỷ, nên ngày KỶ cũng là Kỵ, ngày KỴ tức ngày Giỗ.
– Số 10 và số 3 căn cứ trên 2 hệ Can – Chi theo Dịch học họ HÙNG giải mã ra là: KỴ LONG ý tứ rất rõ ràng nghĩa là ngày GIỖ VUA.
Vua ở đây là vua tổ, ngày giỗ của vua tổ cũng chính là ngày lên ngôi của vua đầu tiên, ngày khởi đầu của vương triều đầu tiên trong lịch sử, ngày bắt đầu của Lịch sử quốc gia.
Cứ ngày 10 tháng 3 âm lịch người người kéo về để đi trẩy hội đến với Đền Hùng nhằm mục đích tìm về nguồn cội của mình, về với nơi linh thiêng nhất. Đây chính là dịp mà con cháu Lạc Hồng hành hương về nơi đã sinh ra dân tộc Việt Nam anh hùng – một dân tộc chưa biết cúi đầu khuất phục bất kỳ một tên giặc ngoại xâm nào, kể cả những tên hùng mạnh nhất trên thế giới. Không chỉ thể hiện niềm tự hào, tự tôn dân tộc của mỗi người Việt Nam mà còn trở thành niềm kiêu hãnh đối với các dân tộc đã, đang đấu tranh vì hòa bình, độc lập, tự do và nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới, bạn bè khắp năm châu cảm phục, kính nể dân tộc Việt Nam anh hùng.
Đây cũng chính là dịp để mọi người dân trong mọi miền tổ quốc bày tỏ niềm kính ơn sâu sắc đối với thế hệ cha ông ngay từ thời kỳ dựng nước và giữ nước, là ngày mà hồn thiêng dân tộc vọng về khắp non sông như nhắc nhớ trong lòng mỗi người đừng quên đi nguồn cội.