Khi nói đến chăn nuôi bò sữa thì chắc hẳn mọi người sẽ nghĩ nghề này nuôi khá vất vả, cần vốn đầu tư nhiều, các yêu cầu kỹ thuật của việc chăn nuôi cũng nhiều và phức tạp, tuy nhiên lợi nhuận mà nó mang lại cũng tỷ lệ thuận với những điều này, nó có thể thay đổi đời sống của một con người. Sau đây là hướng dẫn chọn và phối giống bò sữa của mình hi vọng sẽ giúp mọi người có thêm kinh nghiệm trong việc nuôi bò sữa.
Chọn giống bò sữa
Khi chọn giống bò sữa thì bạn nên chọn lựa một cách cẩn thận để tìm được một con bò sữa chất lượng tốt, bạn nên chọn những con bò sữa có ngoại hình cân đối cả về chiều dài, chiều rộng và chiều cao, bốn chân chúng chắc chắn, đầu thanh nhẹ, bầu vú rộng, mềm, đều. Như vậy thì chất lượng sữa của bò cũng tốt hơn. Ngoài ra bạn còn có thể chọn bò theo di truyền, bạn để ý nếu giống bố mẹ tốt, cho chất lượng sữa cao, chu kỳ sữa dài, khỏe mạnh thì bạn nên chọn chúng.
Tầm vóc và khối lượng
Bò Hà Lan thuần khoảng 3 đến 4 tuổi thì chúng nặng khoảng 450 đến 500kg. Bò lai Sind khoảng 3, 4 tuổi thì chúng nhẹ cân hơn là 280 đến 320 kg, bò Hà – Việt tầm 3, 4 tuổi thì chúng nặng 350 đến 390 kg. Bạn có thể xác định trọng lượng bò sữa theo công thức sau:
- Công thức Kaxinlo:
P (kg) = Vòng ngực (m) x Dài thân chéo (m) x 87,5
- Công thức D.W Jonson:
P (kg) = (Vòng ngực x Dài thân chéo) / 10.800
Khả năng cho sữa
Bò cho sữa theo chu kỳ, bò Hà – Việt cho sữa trong 270 đến 300 ngày, bò lai Sinh cho sữa trong 240 đến 170 ngày, bò cho năng suất sữa trung bình là : Bò Hà – Việt khoảng 0,8 đến 10 kg 1 ngày, bò lai Sind khoảng 0,6 đến 0,8 kg 1 ngày. Điều kiện môi trường sống của bò, khí hậu bên ngoài, cách mà bạn chăm sóc bò, cách vắt sữa bò của bạn cũng ảnh hưởng nhiều đến thành phần và chất lượng sữa bò.
Động dục của bò và thời điểm phối giống
Bò sữa động dục trong thời gian dài khoảng 18 đến 36 giờ, chúng đẻ con sau 20 đến 30 ngay thì sẽ lên giống lại, bạn có thể chọn thời điểm lên giống, động dục thứ 2 cho bò sau khi đẻ được khoảng 45 đến 60 ngày. Bò mà có sản lượng sữa cao thì bạn nên phối giống cho bò vào tháng thứ 3 hoặc tháng thứ 4 như vậy thì chu kỳ sữa sẽ dài hơn.
Khi bò động dục thì thường có triệu chứng là bò bỏ ăn hoặc ăn ít, sữa giảm, bò hay nhảy lên lưng con khác, hay để con khác nhảy lên lưng, bạn để ý là nếu con ở dưới đứng yên thì con đó đang lên giống, nếu con dưới chạy thì con ở lại là con lên giống, cũng có trường hợp cả 2 con đều đang lên giống, vì vậy bạn phải xem xét cẩn thận.
Bạn có thể xem xét thời điểm động dục của bò qua biểu hiện bên ngoài, cơ quan sinh dục của bò sưng đỏ, chảy nước nhờn, lỏng sau đó đặc dần. Nếu bạn xem xét bên trong thì sẽ thấy tử cưng bò cứng hơn bình thường, noãn sào to lên, sau khi trứng rụng chỉ sống được 6 đến 10 tiếng.
Bạn cần xem xét thời điểm phối giống cho bò sau thời gian trựng rụng là 10 đến 12 giờ sau khi kết thúc quá trình động dục, tinh trùng nằm trong cơ quan sinh dục của bò cái khoảng 12 đến 18 giờ. Bạn phải phối giống cho bò 2 lần, rào trước đón sau, khi bò chảy nước nhờn keo, đục, âm hộ sưng chuyển màu sẫm.
Phương pháp phối giống cho bò sữa
Hiện tại có 2 hình thức phối giống cho bò là phối giống trực tiếp hoặc nhân tạo, với phối giống trực tiếp thì bạn sẽ cho bò đực nhảy trực tiếp lên lưng bò cái nhưng nếu làm như vậy thì sẽ khó lấy được giống tốt và còn có thể làm bò bị nhiễm bệnh ở đường sinh dục, bởi vậy người ta thường dụng biện pháp này với bò tơ đã đã trưởng thành và có trọng lượng nhỏ, bó khó phối.
Phương pháp phối giống nhân tạo là dùng tinh đông viên, tinh lỏng đã chế sẵn cho vào trong tử cung bò, với phương pháp này thì chúng ta có thể dễ dàng chọn được giống bò nuôi thích hợp, phù hợp với yêu cầu chăn nuôi, bò mẹ đẻ ra bò con chất lượng giống cũng tốt hơn. Vì vậy mà ngày nay càng có nhiều người áp dụng phương pháp phối giống nhân tạo này hơn, vì nó có thể hạn chế sự nhiễm bệnh về đường sinh dục cho bò và chất lượng bò giống cũng tốt nữa.
Trên đây là những hướng dẫn của mình trong việc chọn giống, chăm sóc bò khi phối giống, bà con có thể xem và áp dụng vào việc chăn nuôi bò sữa.
