Nguyên nhân bệnh ung thư máu dù chưa được xác định cụ thể nhưng các yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư máu được chia làm hai loại là có thể dự phòng và không thể dự phòng. Ung thư bạch cầu hiện là bệnh gây tử vong cao. Vì vậy, cách phòng ngừa ung thư máu rất cần thiết để mỗi người bảo vệ tính mạng của chính mình.
Nguyên nhân bệnh ung thư máu
Nguyên nhân bệnh ung thư máu là do lượng bạch cầu gia tăng với số lượng lớn trong một thời gian ngắn. Bạch cầu được sinh ra để bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân từ bên ngoài, tuy nhiên nếu chúng gia tăng quá đột ngột sẽ dẫn đến tình trạng bạch cầu ăn hồng cầu.
Khi hồng cầu bị phá hủy thì người bệnh sẽ rơi vào tình trạng thiếu máu, có thể tử vong trong thời gian ngắn nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời. Bệnh ung thư máu hay còn gọi là ung thư bạch cầu là căn bệnh ung thư ác tính nhưng không hình thành nên khối u.
Hiện nay, nguyên nhân bệnh ung thư máu vẫn chưa được nghiên cứu rõ ràng. Tuy nhiên các nhà khoa học cũng đã có thể xác định một số yếu tố nguy cơ làm gia tăng căn bệnh này như:
Hút thuốc lá
Việc sử dụng thuốc lá có thể khiến bạn mắc phải nhiều loại ung thư, trong đó có ung thư bạch cầu cấp tính dòng tủy (AML). Bởi vì một số chất gây ung thư trong thuốc lá sẽ được hấp thụ bởi phổi và đi đến mạch máu.
Tiếp xúc với hóa chất
Nguyên nhân bệnh ung thư máu có thể do tiếp xúc với các hóa chất như benzen…Loại hóa chất này là một sản phẩm phụ hóa học của than đá và dầu mỏ, được sử dụng chủ yếu trong xăng và chứa trong những thứ khác như sơn, dung môi, chất dẻo, thuốc trừ sâu, chất tẩy rửa…Vì vậy, những người làm việc trong nhà máy sản xuất sản phẩm này có nguy cơ bị bệnh ung thư máu cao hơn.
Người có tiền sử hóa trị liệu, xạ trị
Những người đã từng sử dụng biện pháp hóa trị, xạ trị để điều trị các bệnh ung thư khác cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư máu. Bởi vì sau quá trình này, người bệnh thường bị thiếu máu trầm trọng. Tuy nhiên tỉ lệ này không cao.
Tiền sử gia đình
Nguyên nhân bệnh ung thư máu cũng có thể xảy ra ở những người có người thân trong gia đình đã từng mắc các bệnh bạch cầu mãn tính dòng lympho (CLL).
Tuổi tác và giới tính
Các nghiên cứu đã cho thấy, tỉ lệ những người mắc bệnh ung thư bạch cầu từ 50 tuổi trở lên chiếm từ 60-70% các trường hợp mắc bệnh. Bên cạnh đó, một số loại ung thư máu xảy ra phổ biến ở nam giới hơn nữ giới.
Do virus gây bệnh bạch cầu dòng T ở người
Đây là loại virus gây tấn công tế bào T (một loại tế bào bạch cầu) và có thể gây ra bạch cầu và u lymphô. Nguyên nhân bệnh ung thư máu do virus này lây truyền qua việc dùng chung bơm kim tiêm khi chích ma túy, qua quá trình truyền máu, quan hệ tình dục hoặc lây từ mẹ sang con khi sinh hoặc cho con bú.
Hội chứng bẩm sinh
Những người bị hội chứng rối loạn sinh tủy và hội chứng đao cũng có nguy cơ mắc bệnh ung thư máu cao hơn những người khác.
Cách phòng ngừa bệnh ung thư máu
Trong những nguyên nhân ung thư máu kể trên, có những nguyên nhân có thể dự phòng: việc tiếp xúc với hóa chất, bức xạ, chế độ sinh hoạt, virus… là những nguyên nhân có thể dự phòng. Còn lại các yếu tố như tuổi tác, giới tính, di truyền hay bẩm sinh là những nguyên nhân không thể dự phòng.
– Tránh sử dụng hóa chất độc hại: Nên hạn chế tiếp xúc với các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ…Nên đeo găng tay, khẩu trang và bảo hộ đầy đủ nếu phải tiếp xúc với chúng.
– Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Nhằm giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư máu. Khẩu phần ăn nên tăng cường ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau củ tươi, giảm thiểu các loại thực phẩm lên men, đồ nướng, đồ chế biến sẵn, thức ăn nhanh. Tránh hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với môi trường có khói thuốc, tránh sử dụng các chất kích thích.
– Chăm chỉ luyện tập thể dục thể thao: ngoài việc áp dụng một chế độ dinh dưỡng hợp lý, một chế độ luyện tập rèn luyện thường xuyên. Hiệp hội Ung thư Hoa Kì ASC đã công bố, thường xuyên luyện tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày để giữ cho mình một hệ miễn dịch cũng như một sức đề kháng tốt nhất.
– Kiểm tra sức khỏe định kì: Việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên, ít nhất 6 tháng/ lần giúp phát hiện sớm những biểu hiện của bệnh ung thư máu để tiến hành điều trị kịp thời, làm tăng cơ hội sống cho người bệnh.
Điều trị ung thư máu
Phương pháp điều trị ung thư máu phụ thuộc vào mức độ của bệnh và sức khỏe của bệnh nhân. Về cơ bản có một số phương pháp điều trị ung thư máu như sau: xạ trị, hóa trị, ghép tủy xương, điều trị kháng thể, cấy tế bào gốc, truyền máu để tạo sinh huyết.
Xạ trị: Là việc sử dụng các chùm tia năng lượng cao nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư máu. Các bác sĩ cũng có thể sử dụng nó để chuẩn bị một bệnh nhân sắp ghép tủy xương. Một liều bức xạ thấp sẽ làm giảm hệ thống miễn dịch nên cơ thể ít có khả năng từ chối các tế bào của người cho.
Hóa trị: Là việc sử dụng thuốc uống, thuốc tiêm hoặc thuốc truyền vào dịch não tủy theo từng chu kỳ để tiêu diệt các tế bào ung thư máu.
Ghép tủy/Cấy tế bào gốc: Đây là phương pháp áp dụng sau khi người bệnh đã được hóa trị, xạ trị. Những tế bào gốc se được cấy vào người bệnh thông qua một tĩnh mạch lớn. Phương pháp này được đánh giá là hiệu quả hơn cả với tỷ lệ 50% bệnh nhân có thể kéo dài cuộc sống sau khi thực hiện.
Tuy nhiên, mọi phương pháp điều trị ung thư máu đều có những khó khăn và rủi ro. Các phương pháp điều trị có thể đem đến các tác dụng phụ như chán ăn, buồn nôn, vô sinh, rụng tóc…
