Mọi người đều biết Tết nguyên tiêu là rằm tháng giêng, nhưng tại sao gọi rằm tháng giêng là Tết nguyên tiêu chắc hẳn chỉ có ít người mới biết được ý nghĩa ẩn sâu của cái tên mà người dân thường gọi. Mình cũng vì tò mò giống bạn mà mới biết được ý nghĩa của nó, vậy hôm nay mình sẽ giúp các bạn giải đáp thắc mắc này nhé.
15/1 theo lịch âm là ngày rằm tháng giêng, đây là ngày lễ quan trọng của nước ta, các bạn có biết đằng sau cái tên gọi này là một câu chuyện nêu cao tình cảm gia đình, lòng hiếu thảo của con người không? Tất cả mọi người dân trên các nước đều cho rằng ” Lễ cả năm không bằng rằm tháng giêng đấy”. Rằm tháng giêng chính là đêm rằm đầu tiên bắt đầu một năm mới, có một truyền thuyết gắn liền với tên gọi Tết nguyên tiêu, chuyện kể về một nô tỳ tên là Nguyên Tiêu sống trong cung cấm thời Tây Hán và một đại thần thời Tây Hán có tên là Đông Phương Sóc.
Người xưa kể rằng thời Hán vũ đế có một thần tử tên là Đông Phương Sóc, người này tính tình vô cùng hài hước, nhân từ. Một mùa đông nọ, trời tuyết rơi liên miên, Đông Phương Sóc cảm thấy buồn chán nên ngài đã đi dạo ngự hoa viên thì chợt nhìn thấy một tiểu nô tỳ đang khóc lóc trước giếng nước, thấy người này đang có hành vi tự tử bồng bột, ngài vội vã đến khuyên ngăn và hỏi đầu đuôi thì được biết cô gái tên là Nguyên Tiêu, cô sống ở trong cung cấm đã mấy năm liền nhưng chưa được về nhà thăm cha mẹ, vì vậy mà khi mùa Xuân đến qua từng năm cô lại càng nhà người thân da diết hơn. Cô gái cảm thấy buồn vì không thể phụng dưỡng cha mẹ lúc tuổi già nên nghĩ quẩn tìm đến cái chết. Cảm động với tấm lòng hiếu thảo và nỗi nhớ nhà của cô nô tỳ, Đông Phương Sóc quyết định giúp đỡ cô có thể về thăm gia đình.
Ông đã về nhà nghĩ ra được 1 cách chu toàn để giúp cô gái. Một hôm vào thời điểm thích hợp Đông Phương Sóc dời cung đến Trường An chỉ để giả làm một người thầy bói. Người dân xung quanh khi thấy gian hàng của ông thì kéo nhau lại xem bói khi xem mọi người ai cũng gặp phải quẻ ” Ngày rằm tháng giêng lửa bén đến thân”. Khi đó tất cả mọi người dân trong thành Trường An đều sợ hãi, mọi người đều tin là thật và cầu xin ông cho cách giải trừ họa này. Ông nói ” Chiều tối ngày rằm có một vị hỏa thần phái người xuống phàm để điều tra tình hình, người xuống này được ý chỉ của hỏa thần xuống thiêu cháy kinh thành ta. Ta cũng là người dân trong thành như mọi người sao có thể trơ mắt nhìn tai ương đổ xuống chứ vì vậy ta có biện pháp nhỏ này”.
Nói đến đây ông bỏ một tờ thiệp đỏ lại và rời đi ngay lập tức. Mọi người ngơ ngác nhìn theo bóng ông khuất dần, khi phục hồi lại thì vội vàng ngước nhìn tờ thiệp đỏ, cầm lên đi trình báo nhà vua. Đức vua nhìn xem thì thấy dòng chữ ” Trường an gặp nạn, lửa thiêu đế khuyết ngày 15 lửa trời rơi xuống đỏ cả mảng trời”. Vua xem mà hoảng sợ trong lòng vội vàng triệu tập quần thần nghĩ cách. Khi mọi vị quan đều đang vò đầu suy nghĩ mà chưa tìm được cách giải quyết thì Đông Phương Sóc bước ra khỏi hàng ngũ quan viên và tâu rằng ” Thần nghe được một nguồn tin rằng Vị Hỏa thần trên thiên giới vô cùng yêu thích ăn bánh trôi nước, mà bánh trôi nước lại do nàng Nguyên Tiêu hay nấu dâng bệ hạ không phải sao? Vậy trong đêm rằm ngày 15 này bệ hạ hãy kêu nàng làm thật nhiều bánh trôi nước để lập đàn cúng giải trừ kiếp nạn, đồng thời không chỉ làm bánh trôi nước ở trong cung mà bệ hạ cần ra lệnh cho tất cả mọi người dân đều phải làm bánh trôi cúng Hỏa thần. Thần thiết nghĩ với việc làm này nhất định có thể chạm vào lòng Hỏa thần, từ đó ngài sẽ nguôi giận và tha thứ cho dân ta. Ngoài việc làm bánh trôi để bày tỏ lòng thành thì bệ hạ cần truyền lệnh cho dân chúng, tất cả mọi nhà sẽ treo đèn lồng trước cửa, đốt pháo, nổi lửa, khiến cả kinh thành chìm trong màu đỏ giống như màu lửa thiêu vậy. Như vậy cũng coi như là cách để đánh lừa Ngọc Hoàng, vì kiếp nạn coi như được giải trừ, nên mọi người có thể ăn mừng thoải mái bằng việc ra ngoài ngắm trăng, xem hoa đăng”.
Hoàng đế cảm thấy đây là kế sách hay liền làm theo lệnh Đông Phương Sóc, ân chuẩn cho tất cả mọi người kể cả cung nữ trong cung cũng được ra ngoài ngắm hoa đăng. Nguyên Tiêu nhờ vậy mà có thể gặp lại cha mẹ mình. Thành Trường An sau một đêm yên lành, vui vẻ, Hán vũ đế cũng lấy làm vui mừng bèn hạ lệnh vào ngày này mỗi năm, mọi người đều phải làm bánh trôi cúng hỏa thần, treo đèn, đối lửa, vui chơi. Tết nguyên tiêu cũng bắt nguồn từ nàng Nguyên Tiêu là như vậy.
