Người Việt Nam thời xa xưa đã có câu nói rằng : ” cúng cả năm không bằng rằm tháng giêng”, từ đây ta có thể hiểu ngày Tết nguyên tiêu thiêng liêng và quan trọng đối với người Việt Nam ta như thế nào. Mọi người đã biết ý nghĩa của ngày Tết nguyên tiêu chưa. Nếu chưa thì chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu để bổ sung thêm kiến thức nhé.
Ở nước ta từ xưa đã có rất nhiều truyền thuyết nói về ngày Tết nguyên tiêu đấy. Truyền thuyết 1: ” Thuở xưa có một con thiên nga vô cùng xinh đẹp đang bay lượn ở trên 9 tầng trời thiên đình, thì bị bắn chết bởi một gã thợ săn. Ngọc hoàng vô cùng nổi giận vì điều này nên đã sai quân xuống hỏa thiêu nhân gian vào ngày 15/1. Một điều may mắn cho người dân hạ giới đó là một vị thần đã không đồng tình với cách làm của Ngọc hoàng và đã kiên quyết phản đối, tự mình chỉ kế sách cứu nhân loại. Kế đó là mọi người sẽ treo đèn lồng và pháo hoa ở trước cửa nhà để thiên binh thiên tướng của triều đình tưởng rằng nhà của họ đã bị thiêu cháy từ đó thoát khỏi nguy cơ chết chóc.
Truyền thuyết 2: ” Một cô gái trẻ có tên là Yuanxiao là một nô tì sống trong cung hán vũ đế, cô vì nhớ cha mẹ mà không thể về nên định lao mình xuống nước chết. Có một vị quan tên là Dongfang Shuo đã nhìn thấy và cảm động tình cảm hiếu thảo của cô gái trẻ nên đã bày kế giúp cô. Trước triều đình ông tâu với vua rằng đã bói được một quẻ không may ngày 16/1 thiên đình sai hỏa thần thiêu cháy nước ta, vì để thoát khỏi kiếp nạn này chúng ta cần treo đèn lồng trước cửa nhà vào ngày 15/1. Vua tin thật nên đã ban lệnh làm theo và nhân lúc mọi người chuẩn bị đèn treo cô gái đã trốn về nhà thăm cha mẹ thành công.
2 câu chuyện này thật hay và li kỳ đúng không nào, tuy nhiên nó cũng chỉ là truyền thuyết tượng trưng mà thôi. Một vị học giả ở Trung quốc cho rằng lễ hội đèn lồng có từ tập tự đốt lửa trừ tà của người dân nước họ. Khi đạo phật du nhập sang nước họ thì lễ hội đèn cũng mang thêm nhiều nét văn hóa tôn giáo khác đi. Ở trong các lễ hội không chỉ có các đèn lồng nhiều màu sắc mà còn có bánh Yuanxiao, bánh này rất giống bánh chưng mình. Vì có nhiều bánh như vậy mà có nơi không gọi đây là lễ hội đèn lồng mà gọi là lễ hội bánh Yuanxiao. Lễ hội này rất được người Trung quốc coi trọng là phần không thể thiếu trong Tết nguyên đán. Đây có thể coi là lễ hội chính trong Tết nguyên đán.
Truyền thuyết nói rằng Tết nguyên tiêu đến từ việc làm nông của người dân. Khi ngày 15/1 âm lịch đến, mọi người thường bận rộn với việc cấy cày, vì vụ chiêm đang đến, mọi người tất bật chăm lo cho đồng ruộng, và chỉ đến tối mới có thời gian diệt sâu bọ quanh ruộng. Một số người nói rằng ngày Tết nguyên tiêu có nguồn gốc từ Phật giáo. Ngày này là ngày Phật tổ Adiđà, ngày này tất cả mọi người từ già trẻ, gái trai đều lên chùa cầu may, nhân duyên. Lại có một ý kiến nữa cho ngày Tết nguyên tiêu là ngày vía Thiên quan, ngày này mọi người sẽ lên chùa thắp nhang xin sớ giải hạn, trừ tà. Như vậy là vào ngày rằm thì mọi người đều lên chùa cầu nguyện một năm mới tốt đẹp, mong gia đình bình anh, hạnh phúc.
Tết nguyên tiêu không phải là ngày lễ ở vùng quê mà còn được tổ chức ở cả thành phố, nó đã trở thành một lễ hội văn hóa cổ truyền thiêng liêng mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc của nước Việt Nam ta. Vì vậy trong ngày này mọi người cùng nhau chơi đùa, hát ca, mua đèn lồng, trang trí cổng nhà, mua thơ, câu đối về nhà treo. Trong ngày rằm bố mẹ sẽ chuẩn bị bột để làm bánh trôi nước, bánh nhợm, bánh gián, đặc biệt bánh trôi nước được làm nhiều hơn cả vì dễ làm và ăn cũng rất ngon, bánh trôi cũng mang nhiều ý nghĩa, bánh hình tròn tượng trưng cho trái đất mà chúng ta đang sống.
Ngày rằm tháng giêng, gia đình làm bữa cơm cúng tạ đất trời, gia đình ngồi bên nhau ăn bữa cơm gia đình thân mật, ăn đủ loại bánh trái, nhâm nhi bánh trôi nước, trò chuyện những chuyện vụn vặt thường ngày, kéo gần khoảng cách giữa con người với con người với nhau, làm tình cảm giữa các thành viên trong gia đình thêm gắn bó yêu thương nhau hơn. Trong ngày này có những người còn thức đêm không ngủ chỉ để ngắm hiện tượng gấu ăn trăng, họ muốn ngắm nhìn cảnh tượng thiên nhiên huyền bí, kì ảo này.