Ngày 23 tháng chạp âm lịch là ngày Táo Quân về chầu trời diễn ra mỗi năm. Ở miền Bắc mọi người gọi ngày này là Chạp ông Công còn ở miền Nam người ta nói rõ hơn là ngày Ông Táo về Trời. Hôm nay chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu các sự tích về ngày Táo Quân nhé.
Dân gian Việt Nam ta kể lại rằng Táo Quân xuất phát từ 3 vị thần là Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của bên Trung Quốc nhưng sang Việt Nam thì chuyển thành sự tích ” 2 ông 1 bà” các vị thần ở đây là thần đất, thần bếp núc, thần nhà. Người ta gọi chung 3 vị thần này là Táo Quân hay Ông Táo. Sự tích Táo Quân được sử thi ghi chép lại như này: Xưa có 2 vợ chồng nghèo là Trọng Cao và Thị Nhi, họ sống với nhau lâu ngày mà không có nổi mụn con vì vậy mà ông chồng mỗi khi buồn vui thất thường lại cãi nhau với vợ. Thế rồi 1 ngày Trọng Cao trong lúc cãi vã nóng giận không kìm được mình đã ra tay đánh vợ khiến vợ buồn tủi bỏ nhà đi luôn.
Thị nhi trên đường gặp được Phạm Lang, người này có tài ăn nói nên dùng lời lẽ ngon ngọt quyến rũ cô. 2 người có cảm tình với nhau nên Thị Nhi sang nhà Phạm Lang sống với nhau như vợ chồng. Trọng Cao lúc sau hết giận vợ thì bắt đầu đi khắp nơi tìm kiếm vợ nhưng không thấy, đau buồn không thiết làm ăn trở thành khất cái nhưng vẫn luôn đi tìm vợ. Một hôm Phạm Cao đi ăn xin ở một nhà khá giả, khi bà chủ nhà mang cơm ra Phạm Lạng nhận ra ngay đó là Thị Nhi vợ mình, 2 người nhìn nhau, những tình cảm vợ chồng xưa cũ lại ùa về. Thị Nhi bỗng cảm thấy hối hận khi bỏ chồng yêu người khác, khi họ đang nói chuyện ngày xưa thì bất ngờ Phạm Lang đi làm từ đồng về, Thị Nhi vội vàng bảo Trọng Cao trốn vào đống rơm. Phạm Lang về nhà để lấy tro bón ruộng đồng nên đã đốt đống rơm trước nhà, Trọng Cao cũng vì khất cái đường xa đã lâu chưa có giấc ngủ ngon nên khi vào trong đống rơm đã ngủ say dẫn đến chết cháy. Thị Nhi nhìn thấy đau lòng chồng cũ bèn lao vào đống lửa chết. Trọng Cao thương vợ cũng lao vào đống lửa chết theo vợ.
Có một sự tích khác nói rằng Thị Nhi sau khi lấy Phạm Lang, một hôm nhà có lễ cúng nên ra ngoài sân đốt mã thì gặp một người khất cái đến xin cơm, Thị Nhi mang gạo cho khất cái thì bỗng nhận ra đây là người chồng cũ của mình, Phạm Lang ở trong nhà ra thấy vậy lấy làm nghi ngờ, Thị Nhi xấu hổ buồn tủi bèn đâm đầu vào đống lửa, Trọng Cao thấy vậy cũng lao đầu chết theo, Phạm Lang vì thương vợ không thiết sống cũng nhảy vào chết chung. Thượng đế thấy 3 người có tình cảm với nhau như vậy bèn giao việc cho Phạm Lang làm thổ công, Trọng Cao làm thổ địa, Thị Nhi làm thổ kỳ, cả 3 người gọi là Táo Quân, táo quân được hiểu là vua bếp, từ đó một nhà 1 vợ 2 chồng có từ đó.
Một sự tích khác về Táo Quân như sau: xưa có 2 vợ chồng nghèo, chồng đi làm ăn buôn bán xa nhà bỏ vợ ở nhà làm ruộng một mình. Thấy chồng đi làm ăn đã lâu không thấy về, không hề có tin tức hay tiền bạc gửi về. Người vợ chờ chồng đến 10 năm thì nản lòng rồi lấy một anh chồng khác làm nghề đi săn, nhà có thêm một đầy tớ tên là Lốc. Một hôm đầy tớ cùng người chồng mới đi săn, chồng cũ lại đột nhiên trở về và nói rằng anh ta trên đường đi làm ăn đã gặp nạn bị giặc bắt mãi mới trốn thoát được về nhà. Vợ lúc này chỉ biết ôm chồng cũ khóc mà thôi, tiếp đó người vợ dọn mâm cơm cho chồng cũ ăn. Thấy chồng mới sắp đi săn về người vợ bèn kêu chồng cũ trốn tạm vào đống rơm, chồng mới về mang theo một con cầy, chồng vội bảo vợ đi chợ mua rượu về nhắm mồi. Lúc vợ đi vắng, chủ tớ 2 người đốt đống rơm thui cầy khiến người chồng cũ chết cháy trong đống rơm, người vợ đi chợ về thấy đống rơm cháy thì bàng hoàng, cảm thấy tự trách vì mình đã giết chồng cũ nên nhảy vào đống lửa đang cháy chết theo. Người chồng mới thấy vợ chết cũng nhảy theo chết, đầy tớ thương chủ cũng nhảy chết theo. 3 vợ chồng được diêm vương hóa kiếp cho làm 3 ông đầu rau còn người đầy tớ được làm đồ dùng chặn đống nhắm. Bởi vậy mà trong tranh vẽ Táo Quân ta có thể thấy người đầy tớ đứng cạnh 3 ông Táo.
Táo Quân là biểu tượng bếp núc được các gia đình tổ chức cúng quanh năm ngày tháng, bất cứ dịp đặc biệt gì đều làm lễ mời táo quân. Mọi nhà sẽ làm bữa cúng chay hay mặn tùy thuộc vào lễ nghi. Tuy nhiên dịp lễ đặc biệt long trọng nhất vẫn là ngày Tết ông Công ông Táo được tổ chức vào ngày 23 tháng chạp
