Tết trung Thu ở nước ta không biết xuất hiện từ thời gian nào nhưng trong sách sử có nói rằng nó có nguồn gốc từ bên Trung Quốc. Có người nói là do Trung Quốc từng có một thời sang nước ta giúp nước ta khi bị giặc thực dân nô dịch, văn hóa của họ cũng một phần bị du nhập sang nước ta là vậy. Vậy để làm rõ thêm điều này chúng ta hãy tìm hiểu về nguồn gốc ý nghĩa của ngày Tết trung thu nhé.
Có một sự tích của Trung Quốc kể rằng vào thời vua nhà Đường, buổi tối ngày 15/8, trăng thanh gió mát, trăng sáng soi mọi nơi, vua khi ra ngoài thành dạo chơi bỗng gặp một vị tiên đang cải trang trong hình hài một ông lão. Vị tiên dùng phép thuật của mình tạo ra một cây cầu nối từ mặt đất lên cung trăng mà mời vua lên cung Quảng chơi, Vua sau khi đi lên cung tiên thì khi về vẫn luôn nhớ đến cảnh đẹp nơi tiên cảnh nên đặt tên ngày này là Tết trung thu, cho phép người dân trong ngày này có thể làm tiệc, rước đèn đi chơi. Ngày tết này lúc đầu chỉ có uống rượu ngắm trăng thôi nên mọi người gọi là Tết trông trăng.
Trong ngày Tết trung thu, mọi người bày lễ cúng thần mặt trăng ở ngoài sân, ở trên bàn thờ ông bà cũng bày hoa quả và bánh trung thu, bánh có tên gọi khác là bánh đoàn viên vì trong ngày tết này mọi thành viên trong gia đình đều quây quần xum họp bên nhau, cùng nhau trò chuyện, ngắm trăng và hưởng thụ không khí vui vẻ của ngày rằm tháng tám. Vào thời đường ở nước ta thì mọi người có tục lệ ngắm trăng vì vậy mà có rất nhiều bài thơ về ánh trăng, sang thời Tống thì ngày này mới bắt đầu gọi là Tết trung thu, mọi người bắt đầu làm bánh nướng, bánh dẻo có nhân hình mặt trăng ăn vào ngày này.
Mọi người nói Tết trung thu là ngày tết của trẻ em, vì vậy mà ngày này ở trên các con phố bày bán rất nhiều đèn lồng mẫu mã đa dạng, đồ chơi dành cho trẻ em, bánh trung thu. Trẻ em sẽ được bố mẹ mua cho đèn lồng đi chơi, xem tiếng trống đánh múa lân tưng bừng. Khi trẻ em các nhà đi chơi tối thì người lớn ngồi bên nhau uống rượu ngắm trăng, người lớn có niềm vui của người lớn, trẻ con có niềm vui của trẻ con vào ngày này. Ở một số nơi còn có cuộc thi làm bánh trung thu, trẻ em thì có cuộc thi về đèn, có gia đình là cỗ kẹo riêng cho trẻ con, khi trời đã khuya trẻ con cùng nhau lấy bánh kẹo ăn, phá cỗ.
Miền bắc có tục hát trống quân vào ngày Tết trung thu. Nam và nữ sẽ hát đối nhau, khi hát họ sẽ đánh nhịp vào sợi dây gai trên một thùng rỗng tạo ra những tiếng thình thùng vui tai, tạo nhịp để hát. Những câu hát đố này có thể là có sẵn hoặc có khi vui người ta tự đưa ra thách đố nhau. Sự thay đối trong lối hát khiến mọi người cảm thấy vui vẻ và hăng say giải đố hơn. Có những chàng trai cô gái còn chọn ngày này khi hát trống quân để tìm người yêu cho mình.
Tục hát trống quân chỉ có duy nhất ở nước ta vào thời vua Lạc Long Quân. Ngày sau, năm 1788 vua Quang Trung cũng sử dụng điệu múa này khi ông đem quân ra Bắc chinh chiến đánh giặc nhà Thanh. Bởi vì quân lính đi đánh giặc lâu ngày nhớ nhà nên ông cho phép lính có thể giả gái 2 bên đối đáp qua lại với nhau trong nhịp trống để giải khuây. Từ đó điệu hát trống quân này được phổ biến trong dân gian.
Tục múa sư tử còn được gọi là múa lân, ở nước Trung Quốc người ta múa lân vào ngày Tết nguyên đán còn ở Việt Nam thì lại múa lân vào ngày Tết trung thu, múa lân được biểu diễn vào đêm 14 và 15, múa lân cần khoảng 20 thanh niên trẻ để cầm đầu và thân con lân, những người cầm cờ và gõ trống. Người múa lân khi múa sẽ đi trước, bà con trẻ em xung quanh đi theo ngắm nhìn, mọi người tổ chức múa lân với mong muốn ban phước lành cho mình. Ngày này những nhà có tiền sẽ treo giải thưởng lên cao để con lân lên với. Trẻ em có khi rủ nhau luyện tập múa lân trước vào mùng 7 chỉ để vừa tập cho thuộc lại vui chơi không hề có ý gì khác, người đi đường xem thấy vui mắt sẽ cho các em ấy chút tiền thưởng.
Ngày Tết trung thu, trẻ con khắp nhà đều vui mừng chào đón vì ngày này chúng được bố mẹ dẫn đi chơi, mua đồ chuẩn bị trung thu, trẻ em được bố mẹ mua cho đèn ông sao, chúng sẽ mang đèn đi chơi, khoe với lũ bạn, chúng có thể ăn nhiều bánh kẹo mà không bị người lớn mắng.
